Đăk Lăk:Lịch sử Chùa Khánh sơn tọa lạc tại huyện M’Drak

Toạ lạc:73 Nguyễn Thất Thành thị trấn M’Drak, huyện M’Drak,  Tỉnh DakLak Năm khai sơn: 1959 Người sáng lập: Phật tử địa phương. Trụ trì hiện nay: Đại đức Thích Nhuận Đài. Hệ phái: Bắc Tông

Ngược dòng thời gian: Trước năm 1959 quốc lộ 21(nay là quốc lộ 26), từ Ban Mê Thuột vầ ngã 3 Ninh Hòa đường xá thời kỳ pháp thuộc mở đường còn rất hẹp vừa đủ chiếc ôtô chạy hai bên đường rừng núi hoang vắng đầy thú dữ dọc đường chỉ có các buôn làng người đồng bào dân tộc thiểu số miền thượng du cao nguyên đại ngàn trường sơn. Từ đó một số người kinh từ Ninh Hòa và từ Bắc Việt di cư vào Nam theo đường quốc lộ 21 buôn bán và định cư ở lại vùng này cùng với người dân tộc Êdê. Chùa Khánh Sơn được thành lập vào ngày 19/08/1959(Âm lịch) tọa lạc tại ấp Khánh Chi, Xã Ea Ksung, Quận Khánh Dương, Tỉnh Khánh Hòa đến ngày hòa bình lập lại hai Miền Nam Bắc nối liền thành một dãy năm 1975. Địa dư hành chính được xác nhập vào Tỉnh DakLak là thôn Khánh Chỉ, Xã Ea Ksung, Huyện Krong Pak nhưng sau khi Huyện Krong Pak tách riêng khu vực Quận Khánh Dương, tỉnh Khánh Hòa cũ thành Huyện M’Drak nay nơi chùa Khánh sơn tọa lạc nằm sát với quốc lộ 21 là Khối 6, thị trấn M’Drak, huyện M’Drak, tỉnh DakLak. Ban đầu chỉ có 5 hộ gia đình Tín đồ Phật giáo sống chung cùng đồng bào dân tộc thiểu sồ Êdê nên tên của các cụ ấy được gọi theo truyền thống người Êđê.
 
Ban  đại diện chùa Khánh Sơn lần đầu tiên gồm có:
-Cụ Ama Hèn tên là: Lê Tho, Pháp danh:(không rõ)- Chánh đại diện
-Cụ Ama Đức tên là: Dương Văn Liêu, Pháp danh(không rõ)
-Cụ Thòn(Không rõ tên)
-Cụ Sơn Lâm(không rõ tên)
-Cụ Thiều(không rõ tên)
-Cụ Học(không rõ tên)
-Cụ Ama Tút(Tức Cụ Văn)..
Ban Huynh trưởng GDPT hướng dẫn cho con em đồng bào Phật tử có: anh Đắc, anh Trung, anh Lê Phương… hiện nay chưa rõ Gia trưởng và Liên đoàn trưởng GDPT Khánh Sơn. Chùa xây dựng ban đầu bằng Trang Tre vách Nứa, chùa sinh hoạt tu học do Hòa thượng Thích Đức Minh đặt tên Hiệu là chùa Khánh Sơn. Đến năm 1968 được làm bằng gạch mái lợp tôn có cổng Tam Quan. Khi xây được sự đóng góp của ông Quận Bình(Trịnh Thanh Bình) phát nguyện cúng dường xây dựng và tượng Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni cao 1,8 mét hiện nay thờ tại chánh điện do một nữ Phật tử(không rõ tên) ở Nha Tranh phát tâm cúng dường. Với chuỗi thời gian dài54 năm hơn nữa thế kỷ trôi qua có kẻ ra đi ngừi ở lại vẫn tiếp tục hương khói và chiêm ngưỡng lễ bái quyết tâm xây dựng chùa trở thành ngôi Tam Bảo thường trụ ở thế gian. Trải qua nhiều nhiệm kỳ từ trước đến nay Ban đại diện là những người cư sỉ tại gia luân phiên nhau đảm nhiệm việc điều hành mọi công tác Phật sự và dìu dắt nương nhau trên bước đường tu học gồm có các Đọa hữu Trần Kiềm, Nguyễn Văn Thệ, Trần Phúc, Tư Tiềm, Bốn Nai, cụ bà Bốn Đã …
 
Đến năm 1975 vì bối cảnh của lịch sử đất nước chùa tạm ngừng sinh hoạt được nhà nước trưng dụng làm kho lương thực của Hợp tác xã phía sau còn có nhà máy xây xát lúa kho chứa thuốc sâu phục vụ cho nhân dân địa phương. Đến năm 1988 được Đạo hữu: Nguyễn Thị Đồ, Nguyễn Thị Lan, Lê Thị Phương, Nguyễn Thị Hiền.. nối chí nguyện của những người Tiền nhân đi trước sớm liên hệ với BTS tỉnh Hội Phật giáo DakLak can thiệp với các cấp chính quyền địa phương và chùa tiếp tục sinh hoạt tu học. Có ông Ama Thút(không rõ tên) ông là người dân tộc Chăm ở Phan Rang lên có vợ người Êđê phát nguyện cúng dường xây dựng Chùa để có nơi sinh hoạt và lẽ bái. Nhưng trước năm 1975 có Sư ông(quê ở Châu Đốc) Thầy Thành(quê ở Quảng ngãi) ở chùa mãi đến năm 1977 hiện nay không biết tu chuà nào. Thầy Châu, thầy Trí là những người xuất gia ở trụ trì ngưng không rõ tên Pháp hiệu. Chùa có trường Bồ đề dạy học miễn phí cho con em đổng bào Phật tử do thầy Thành, cụ Thòn và Huynh trưởng Trần Ngọc Ánh dạy học.
 
Mãi đến ngày 20/08/2006 được ĐĐ Thích Nhuận Đại về trụ trì với thời gian dài bao thăng trầm tuế nguyệt và sự tàn phá của thời gian nên chùa xuống cấp trầm trọng. Nay thầy trụ trì đã có đồ án xây dựng đại trùng tu ngôi đại hùng Bảo điện nhưng điều khó khăn nhất là vấn đề tài chính kinh tế vì nơi đây tất cả đồng bào Phật tử sống chủ yếu là nghề nông và buôn bán nhỏ. Vì vậy muốn hoàn thành được ngoi Phạm Vũ phải nhờ vào sự phát tâm của Đàn Việt và mong quý đạo hữu nếu biết thông tin, tư liệu về chùa Khánh Sơn xin vui lòng cung cấp thêm cho thầy trụ trì.
 
Cổ nhân có câu: Nay sơ lược đôi nét về lịch  sử của chùa để kêu gọi lòng hòa tâ của quý liệt vị hiến cúng tịnh tài, tịnh vật để cho ngôi Phạm Vũ sớm được viên thành nguyện cầu hồng ân Tam Bảo gai hộ cho Chư Tôn Thiên Đức Tăng, Ni, Phật tử, thiện hữu tri thức thân tâm thường lạc, bồ đề tâm kiên cố.